Warszowcy

      "Rawa (...) wywodzący się z plemienia czeskiego, gdzie nazywani są Wrszow-
cami; z powodu zbrodni wiarołomstwa wytraceni z całym ich rodem przez książąt
Czech, z wyjątkiem niewielu, którzy uszedłszy do Polski rozrośli się w znakomitą
rodzinę. Mężowie surowi, nieustraszeni i okrutni, niektórzy również skłonni do
rozlewu krwi, gardzący niebezpieczeństwami." (Jan Długosz, Insignia).
Wiarołomstwem, o którym wspomina kronikarz, był mord na władcy Czech, księciu
Brzetysławie II, dokonany wraz z książętami morawskimi 22 XII 1100 r. Buntownicy
osadzili na praskim tronie, sprzyjającego im Borzywoja, brata Brzetysława. Niewątpli-
wie, przyczyniły się do tego polityczne zabiegi Bolesława Krzywoustego, przeciwko
któremu Brzetysław wystąpił zbrojnie o zaległy trybut ze Śląska. Obaj panowie byli
zresztą wujami Bolesława, czyli rodzonymi braćmi Judyty - drugiej żony Władysława
Hermana. Przychylni Piastom Vršovcy, znaleźli w Polsce schronienie i zasłużone
nagrody, uciekając przed zemstą Śvatoplka (następcy Borzywoja), wroga
Krzywoustego, a stronnika cesarza Henryka V.
      Dawno zapomniano w Polsce dzieje rodu, który wywarł niemały wpływ na
historię obu słowiańskich państw. W miejscowości Vraclav (dawniej Vratislav),
leżącej w pobliżu miasteczka Vysoké Mytó, we wschodnich Czechach, stoi pomnik,
poświęcony Vršovcom, zabitym we wrześniu 1108 r. Znana dzielnica czeskiej stolicy
- Vinohrady, od południowego zachodu graniczy z dzielnicą Vršovice, z dużym
dworcem kolejowym. W Starych Vršovicach, przy ul. Moskiewskiej, stoi kościół św.
Mikołaja, w miejscu romańskiej kaplicy Marii Magdaleny, datowanej na 1028 rok.
     Gdzie Krzywousty umieścił Warszowców, zbiegłych przed Świętopełkiem, w jaki
sposób wynagrodził ich oddanie i jak urządzili się panowie czescy na Zachodnim
Mazowszu, oraz skąd się wzięła nazwa polskiej stolicy, dowiedzieć się można z
następnej opowieści, zatytułowanej:
  "Warszowcy z Zachodniego Mazowsza".

Opracował: Zbigniew M. Kozłowski  12.11.2015

Warszowcy c.d.